25 Δεκ 2007

Βέβαια, δεν έχεις ιδέα τι θα πει "Χριστούγεννα", αν δεν δεις αυτό

Δεν ντρέπομαι καθόλου να ομολογήσω πως το It's a wonderful life είναι μια από τις απολύτως αγαπημένες μου ταινίες. Μια από αυτές που με κάνει να κουλουριάζομαι στον καναπέ γεμάτος ευγνωμοσύνη για τον παραμυθά που την έφτιαξε. Και δεν ντρέπομαι καθόλου να ομολογήσω ότι η σκηνή που η μικρή Μαίρη εξομολογείται τον έρωτά της στο (βαρήκοο) αυτί του Τζορτζ Μπέιλι, με κάνει να δακρύζω κάθε γαμημένη φορά που τη βλέπω. Όταν τελικά η Μαίρη μεγαλώσει (και πάρει τα χαρακτηριστικά της λαμπερής Ντόνα Ριντ), και το ζευγάρι ξανασυναντηθεί, είσαι έτοιμος να γίνεις κρέμα από τη συγκίνηση.
Αν δεν έχεις ιδέα για την ταινία - κι αν τα γλυκερά χριστουγεννιάτικα παραμύθια σε κάνουν να θες να βγεις από το δέρμα σου, ετοιμάσεις να τραβήξεις το φερμουάρ στον αφαλό σου. Γιατί δεν υπάρχει πιο γλυκερό χριστουγεννιάτικο παραμύθι από την ιστορία του Τζορτζ Μπέιλι, που είναι ο καλύτερος άνθρωπος που έζησε ποτέ, αφού θυσίασε τη ζωή του για την οικογένεια και τους συγχωριανούς του, για να στήσει μια μικρή κατασκευαστική εταιρία που βασιζόταν σε ένα είδος στεγαστικών δανείων (ένα είδος πυραμίδας, μεταξύ μας, αλλά μην το πείτε πουθενά), κι ο οποίος περνά το κατώφλι της απελπισίας, όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με την οικονομική καταστροφή και την ατίμωση. Είναι όμως παραμονή χριστουγέννων και η απελπισία αυτού του καλού ανθρώπου (που τον υποδύεται ο αρχετυπικός everyman του Χόλιγουντ, ο Τζέιμς Στιούαρτ) φτάνει στ' αυτιά ενός φύλακα άγγελου που τον προλαβαίνει λίγο πριν αυτοκτονήσει για να του δείξει πώς θα ήταν η ζωή στην πόλη του αν εκείνος (όπως ευχόταν) δεν είχε υπάρξει ποτέ. Είναι ίσως το πιο αηδιαστικό μελό που έχει γυριστεί ποτέ - το λατρεύω. Η αλήθεια είναι ότι το 1946 ο Φρανκ Κάπρα ήταν σίγουρος ότι είχε δημιουργήσει μια ταινία που θα συνάρπαζε και θα συγκινούσε το αμερικανικό κοινό. Είχε τεράστιο άδικο. Η ταινία του ήταν μια παταγώδης αποτυχία - τόσο που τον ανάγκασε να κλείσει την εταιρία του, τη Liberty Films (με σήμα την καμπάνα της ελευθερίας) - και να επιστρέψει ατιμασμένος στη σχετική σκλαβιά των μεγάλων στούντιο. Αυτή η αποτυχία ήταν τελικά που επέτρεψε στην ταινία να βρει το κοινό της. Γιατί, αν δεν είχε υπάρξει αποτυχημένη, δεν θα είχε απαξιωθεί τόσο πολύ, ώστε κανένα στούντιο να μη θέλει τα δικαιώματά της, και να καταλήξει στον ατελείωτο κατάλογο ξεχασμένων ασπρόμαυρων ταινιών, με τις οποίες γέμιζαν το πρόγραμμά τους τα νεόκοπα καλωδιακά κανάλια της αμερικανικής τηλεόρασης του '70. Και δεν θα γινόταν από το πουθενά η φθηνή λύση γι' αυτά τα κανάλια να γεμίζουν το εορταστικό τους πρόγραμμα. Και δεν θα την ανακάλυπτε μια νέα γενιά θεατών, αυτή της δεκαετίας του '70, που ήταν έτοιμοι, μετά την εποχή της αμφισβήτησης και της πτώσης των παραδοσιακών αξιών, να αφεθούν στη ζεστή αγκαλιά που προσφέρει αυτή η ταινία. Κι έτσι δεν θα γινόταν ο χριστουγεννιάτικος θεσμός που είναι σήμερα. Για την ιστορία, κάπως έτσι έφτασε να μεταδίδεται και από την ελληνική τηλεόραση - ως μια από τις δεκάδες public domain ταινίες που γέμιζαν το πρόγραμμα καναλιών όπως ο Ant1, το SevenX, η ET3. Τώρα έχει χρόνια να μεταδοθεί. Αλλά την έχω σε DVD, οπότε δεν με νοιάζει.

2 σχόλια:

gilles είπε...

ωραία ταινία ήταν. εγώ την είχα δει καλοκαίρι! ιούλιο με καύσωνα...την είχα νοικιάσει την εποχή που έπερνα με το τσουβάλι να δω κλάσικ, ξέρεις...
ο τζειμς στιουαρτ πάντως εκεί που έσπερνε ήταν στο vertigo...

Nikos Fotakis είπε...

...και στο Rear Window, και στο Anatomy of a murder, και στο The man who shot Liberty Valance, και στο Philadelphia Story και στο Shop around the Corner...